Wederopbouw
Gisteren was het 16 maart 2020. Mijn boek Onvoorspelbaar verleden kwam uit en premier Rutte sprak Nederland toe op een manier die lof verdient, wat niet wegneemt dat het verbaast dat er geen Europese aanpak is voor een pandemie zoals die zich nu voltrekt. Kort voor de toespraak van premier Rutte bracht EenVandaag het nieuws dat de verspreiding van het coronavirus op dit moment in Hongkong en Singapore trager verloopt dan elders. Het geheim, aldus een lid van de bevolking aldaar, schuilt in een gebrek aan vertrouwen in de overheid en in een drietal maatregelen dat de bevolking op eigen initiatief nam: mondkapjes, regelmatig de handen wassen en wat afstand tot elkaar. Mondkapjes, had ik eerder via de Nederlandse media geleerd, zijn niet de oplossing; ze houden het virus vast en de drager raakt alsnog besmet als hij het kapje afneemt. De toekomst zal ons leren wie er in dit dispuut aan het langste eind trekt. Evengoed sprak de ogenschijnlijke zelfredzaamheid van de bevolking van Hongkong en Singapore me aan.
Net voordat ik later die avond naar Hilversum vertrok, om te gast te zijn bij Nooit Meer Slapen, ontving ik via mijn website een noodkreet – geen ander woord het te omschrijven – van een veteraan die ooit in Uruzgan diende. Die noodkreet raakte me hard, waarschijnlijk door de beeldende manier waarop de veteraan zijn verhaal had opgetekend en door het gemak waarmee ik me in zijn situatie van destijds verplaatste. Icomchatter had zijn eenheid naar een heuveltop in Uruzgan gedirigeerd. Icomchatter, voor wie met militair jargon onbekend is, is de naam voor de berichten die hooligans in Uruzgan via walkietalkies door de lucht slingerden om militairen op stang te jagen – strijders, taliban of van welke gezindte dan ook, kondigen hun acties niet aan via walkietalkies. De veteraan kreeg opdracht een salvo machinegeweervuur te lossen op een qala waarin talibanstrijders zich volgens zijn commandant schuilhielden, een qala die middels een peiling van de icomchatter was geïdentificeerd – wat onmogelijk is zonder de inzet van geavanceerde apparatuur. Hij loste het salvo, mensen vluchtten de qala uit en hij meldde via de radio dat die vluchtende mensen ongewapend waren. Desalniettemin kreeg hij de opdracht opnieuw te vuren en … hij vuurde. Zes, zeven of acht mensen schoot hij naar eigen zeggen neer, mensen waarvan hij dacht dat het talibanstrijders waren, vijanden. Hij genoot van het bevuren van die mensen. [ ]Pas na thuiskomst ga je beter nadenken. We hebben die avond zoveel rules of engagement verbroken. [ ] Leer dan nog maar eens met je geweten te leven.
Het was een van de vele en vergelijkbare reacties die ik kreeg nadat AD die ochtend een artikel publiceerde over het uitkomen van mijn boek. Tijdens het lezen van de noodkreetmail had ik het gevoel dat ik naast de schrijver stond terwijl hij zijn machinegeweer afvuurde en ik voelde me schuldig omdat ik niet op tijd ingreep. Onderweg naar Hilversum probeerde ik mijn plotselinge slechte humeur van me af te schudden. Ik klampte me in gedachten vast aan de keren dat ik had kunnen voorkomen dat Nederlandse militairen in Uruzgan mensen onder vuur namen die onterecht het etiket taliban opgeplakt kregen. Toch zag ik vanaf het moment dat ik laat die nacht in bed belandde niets anders dan zes, zeven, acht mensen die uit een qala vluchtten, de hel tegemoet. Wederopbouw. Ik stond erbij, keek ernaar, greep dikwijls in en schreef in mijn dagboek …
Blog delen? Graag!